Hans ve Emily, Güney Kore’den San Francisco’ya taşınan sanat öğrencisi Hans ile fantastik bir evren olan Merriblossom Krallığı’nın biricik prensesi Emily’nin yollarının nasıl kesiştiğini anlatan ve birbirlerinin hayatlarında yarattıkları değişimlere şahitlik ettiğimiz biraz büyülü, biraz gerçekçi bir seri. Hikayesine şöyle bir göz gezdirdiğimizde ise Emily’nin Uyuyan Güzel masalındaki prensesle olan benzerliği gözümüze çarpar. Elbette geçmişten günümüze uzanan anlatının, farklı dönemlerde yaşamış insanlarla yeniden şekillendirilmesini görmek keyifli. Daha espritüel ve modern zamanların dokunuşuyla bir macera sunan bu hikayenin temelini oluşturan Uyuyan Güzel masalına bir başlıkta yer vermemekte olmazdı.
Grimm Kardeşlerin diğer pek çok ünlü masalı gibi çocukluğumuzdan itibaren elbette uyuyan güzele de aşinayız. Sadece yazılı basında değil, görsel basında da masalların sıkça yer almasıyla “Uyuyan Güzel” de farklı versiyonlarıyla karşımıza çıkmaktadır. Uyuyan Güzel için Grimm Kardeşler’in derlemelerindeki orijinal versiyonuyla güzel bir prensesin başına gelenleri anlatan, klasik bir Avrupa masalı denebilir. Hepimizin aşina olduğu şekliyle de işleniş biçimi şöyledir:
“Güçlü bir hükümdarın bir kızı olur. Kral yeni doğmuş prensesin doğum gününü kutlamak için perilerin de davetli olduğu büyük bir parti verir. Kutlamalarda tüm periler sırayla prensese güzellik, sağlık, müzik yeteneği gibi hediyeler verir. Kutlamaya davet edilmeyen kötü kalpli bir peri ise gizlice saraya gelir ve herkes hediyesini sunduktan sonra ortaya çıkarak bebeği lanetler: Bebek, on altı yaşına geldiğinde eline batacak bir çıkrık iğnesiyle ölecektir. Bunun üzerine konuklar arasından iyi kalpli bir başka peri ortaya çıkar ve henüz hediyesini vermemiş olan bu peri laneti, hafifletmeyi başarır. Prenses ölmeyecek, yüz yıllık bir uykuya yatacaktır ve tüm saray da onunla birlikte uyuyacak, böylece yüzyıl sonra uyandıklarında yaşam kaldığı yerden devam edecektir.
Kral, kızını korumak için ülkede tüm sivri uçlu iğneleri toplatır ve iğne bulundurmayı yasaklar. Fakat tüm önlemlere rağmen prenses on altı yaşına bastığında kehanet gerçekleşir; kötü kalpli peri prensesin parmağına iğne batmasına sağlamıştır. Böylece prenses ve tüm saray uykuya dalar. Yüzyıl sonra bir prens büyülü sarayı bulur; uyuyan prensesi görünce onu öper. Prenses, prens onu öptüğü anda uyanır ve lanet biter.”
1959 yılında yapılmış Walt Disney klasiklerinden biri olan Uyuyan Güzel’ (Sleeping Beauty) çizgi filminin konusu bu şekilde işlenmiştir ve 2014 yılındaki Malefiz filmi de bu konseptle uyumludur.
Masalın daha karanlık ve eski versiyonu ise İtalyan Şair Giambattista Basile tarafından yazılmış olan Ay, Güneş ve Talia’dır. Ölümünden sonra 1643’te eseri Pentemarone’de yayımlanmıştır.1697’de Fransız yazar Charles Perrault ve 1812’de Alman masal derleyicisi Grimm Kardeşler masalı yazıya geçirmiştir. Üvey anne karakteri Perrault’nun masalında kötü bir peri figürüne evrilirken, aynı zamanda prensesi öperek laneti bozan yakışıklı bir prens karakteri de eklenmiştir. Ay, Güneş ve Talia adlı masalda ise olaylar şu şekilde seyretmektedir:
Büyük bir Lord’un Talia adında bir kızı olur. Doğumdan sonra bilge adamlar ile astrologlar kızın yıldız falına bakarlar ve kızın hayatının bir keten çöpü yüzünden tehlikeye gireceğini söylerler. Bunun üzerine Lord eve keten getirilmesini ve ip eğrilmesini yasaklar. Aradan yıllar geçer, Talia büyür. İp eğiren yaşlı bir kadınla karşılaşır ve denemek ister. Hemen sonra keten çöpü tırnağının altından içeri girer. Bununla birlikte de ansızın yere düşer. Kızını gömmek istemeyen Lord, bedenini şehir dışındaki mülklerinden bire yerleştirir. Bir süre sonra yakındaki ormanda ava çıkan komşu ülkenin kralı, bir şahinin peşinden eve girince, kızı görür. Onu uyandırmaya çalışsa da bunu başaramaz ve ardından ona tecavüz edip, oradan ayrılır. Talia bunun sonucunda hamile kalır ve ikizleri olur. İkizlerden kız olanı annelerinden süt emmeye çalışırken, parmağını emer, kıymığı çıkarır. Bunun üzerine Talia uyanır ve çocuklarına Ay ve Güneş ismini verir.
Üçü bir arada yaşamaya devam ederken, kral geri döner. Birbirlerine aşık olurlar fakat kral evlidir. Ülkesine geri döndüğünde karısı, kralın uykusunda Talia ve çocukların ismini sayıkladığını duyar. Kralın teşrifatçısından her şeyi öğrenen Kraliçe, aşçısına çocukları pişirmesi için emir verir. Ancak aşçı çocukları saklar ve yerine iki kuzu pişirir. Ardından kraliçe Talia’yı saraya getirilip, yakılmasını ister. Talia güzel elbiselerini çıkarmak için izin ister ve acı dolu çığlıklarla üzerindekileri çıkarır. Sesleri duyan kral avluya gelir. Kraliçe de her şeyi itiraf eder. Teşrifatçının, Kraliçe’nin ve aşçının yakılması emreden kral, aşçının çocukları kurtardığını öğrenir ve onu ödüllendirir. Kral, Talia’yla evlenir, sonsuza kadar mutlu yaşarlar.
“Şansı olan yatağa gidebilir ve başına mutluluk yağmuru yağar.” cümlesiyle de masal sonlanır.
Pek çoğumuzun aşina olmadığı masalın bu karanlık versiyonunun Hans ve Emily’nin naif atmosferiyle bağdaştığını söyleyemeyiz. En bilinen versiyonuyla ise benzeşen kısımlarında gördüğümüz büyük farklılıklar söz konusudur. Uyuyan Güzel, lanet sonucu uykuya dalar ama Emily bir başka canlıya, Japon balığına dönüşür ve büyünün bozulma şekli de bir prensin öpücüğünden biraz daha karmaşık bir süreci içermektedir. Hatta laneti gerçekleştiren parmağa batan iğne, bu kez bir dodo kuşu tüyü de olsa laneti bitiren aracın ta kendisi olur. Tabii masallarda sıklıkla karşılaştığımız ve prensi kahramana dönüştüren “ölümden döndüren öpücük” büyüsüne seride yer verilmemiş olsa da fantastik bir dünyadan San Francisco’ya açılan bu hikayede daha fazlasını bulacağınıza eminim. İşte Hans ve Emily’de hem tanıdık hem de ayrışan taraflarıyla masalı tekrar hatırlamamızı sağlarken; yorumlama biçimiyle de merakımızı arttırıp, bize keyifli bir okuma deneyimi yaşatıyor.
* https://tr.wikipedia.org/wiki/Uyuyan_G%C3%BCzel wikipediadan yararlanılmıştır.
Yorum